Liam Neeson (Liam Neeson) – irland va amerika aktyori, “Oltin globus”, BAFTA mukofotlarining sohibi va “Oskar”...
YoyishUilyam Jon Neeson 7 iyun 1952 yilda Shimoliy Irlandiyada oddiy qorovul va oshpaz oilasida tug'ilgan. Yoshligida u jiddiy boksga qiziqqan va havaskor chempionatlarda ishtirok etgan. Yana bir qiziqqan narsasi Liamning teatr bo'lib, maktab yillarida u teatr spektakllarida ishtirok etgan. Chiqqandan keyin Liam Belfastdagi Qirollik universitetiga o'qishga kirdi. 24 yoshida Neeson Belfast teatrining sahnasida o'ynamoqni boshladi. Keyin u Dublin poytaxtiga ko'chib o'tdi va “Abbey Theatre” teatriga kirdi. Tez orada 29 yoshli aktyorni kino rejissyor Jon Burmen sezdi. Va Liamni o'zining “Eskalibur” filmiga ritsar roli uchun taklif qildi. Film 1981 yilda ekranga chiqdi va bir nechta mukofotlar yig'di, shu jumladan “Oskar”ga nomzod bo'ldi. Neeson bunday muvaffaqiyatli boshlanishdan foydalanmasligi mumkin emas edi va teatrda ishlagan va televizion seriallar va to'liq metrajli filmlarda suratga olishni birlashtirdi: “Baunti” (1984), “Mayami politsiyasi: Axloq bo'limi”, “Noziklik” (1985), “Missiya” (1986), “O'yin o'limda” (1988), “Yaxshi ona” (1988), “Eng yaqin qarindoshi” (1989). Liam hayratlanarli darajada samarali bo'lib, yilda uchta filmga yaqin suratga tushdi. Neison uchun muhim ish “Qorong'u odam” (1990) dahshatli filmining bosh roli bo'ldi. Ushbu dahshatli shifokor-intiqomchi roli uchun aktyor “Saturn” mukofotiga nomzod bo'ldi, va filmning muvaffaqiyati Neisonga biroz shuhrat qo'shdi.
U davom etdi (“Revolver” (1992), “Er va xotinlar” (1992). Va hatto Uodi Allen ustasi tomonidan “Qohira laliklari” (1993) filmiga taklif qilindi.
1993-yilda Liam, deyilishicha, butun dunyoda mashhur bo'lib uyg'ondi, qachon kino tomoshabinlari Stiven Spilbergning “Shindler ro'yxati” (1993) harbiy dramasida uni ko'rdilar. Ikkinchi jahon urushi paytida yahudiylarni qutqarayotgan natsistlar partiyasi a'zosi Oskar Shindler roli uchun Neison “Oskar”ga nomzod bo'ldi, “Oltin globus” va BAFTA mukofotlarini oldi. Filmning o'zi bir nechta “Oskar” yig'di va klassikaga aylandi. Bunday tez ko'tarilishdan keyin Liam boshqa ko'plab mashhur filmlarda paydo bo'ldi. 1996-yilda Irlandiyaning mustaqilligi uchun kurashuvchi Maykl Kollinzning “Maykl Kollinz” dramasidagi roli Neisonga Venetsiya kinofestivalidagi eng yaxshi erkak roli uchun eng nufuzli mukofot - Volpi kubogini olib keldi.
1998 yilda Liam Neison Viktor Gyugoning “Begonaliklar” (1998) romanining yana bir ekranlashtirishida bosh rolni o'ynadi.
1999-yilda Liam yana Spilbergning filmida paydo bo'ldi - bu safar “Yulduzli urushlar: Epizod 1 - Yashirin tahdid” (1999) fantastik sagasida. Djeday Kvay-Gon Jinn roli uchun uni yana “Saturn” mukofotiga nomzod qilishdi. O'sha yili 47 yoshli aktyor malika Elizabet II tomonidan Britaniya imperiyasi ordeni ofitseri unvoni bilan taqdirlandi.
2002 yilda Liam Neison ishtirokidagi ikki film chiqdi, ular yaxshi prokatga ega bo'ldi, - Ketrin Bigelouning harbiy trilleri “K-19” (2002) va Martin Skorsezening jinoyat dramasining “Nyu-York to'dalari” (2002). 2003-yilda Liam Richard Kurtisning “Haqiqiy sevgi” (2003) melodramasida o'ynadi. Va 2004-yilda u “Doktor Kinzi” (2004) filmidagi seksopatolog qiyofasida tomoshabinlar oldida chiqdi. Ushbu rol uchun Neison “Oltin globus”ga nomzod bo'ldi.
2005 yilda aktyor Kristofer Nolananing “Betmen. Boshlanishi” (2005) filmidagi Betmenning superodami va dushmani qiyofasida ekranga chiqdi. Keyinchalik Liam saga davomida paydo bo'ldi. Bundan tashqari, aktyor “Osmonlar saltanati” (2005) va “Pluton nonushtasi” (2005) filmlarida ishtirok etdi, shuningdek “Narniya xronikalari: Arslon, jodugar va sehrli shkaf” (2005) filmidagi Aslan sherini ovozini berdi.
2007 yilda Liam Neison “Farishtalar sharsharasining” (2007) vesternida Pirs Brosnan bilan birga bosh rollardan birini o'ynadi. 2008 yil Neison uchun juda muhim yil bo'ladi. Chunki u “Zalojnik” (2008) jangovar filmidagi bosh rolni o'ynadi. Pansionga chiqqan kuchli maxsus agent qiyofasi, qizini jinsiy qamalga tushganidan qutqarmoqchi bo'lgan qiyofasi tomoshabinlarga juda yoqdi. Ushbu rol tufayli Neison jangovar yulduz maqomi oldi. Keyinchalik film ikki davomi va serial-prekvel oldi (lekin aktyor unga aloqasi yo'q). 2008 yildan boshlab Liam “Zalojnik” (2008) bosh qahramoniga o'xshash personajlarni o'ynashni davom ettirdi. Ushbu filmlar: “Komanda-A” (2010), “Noma'lum” (2011), “Suxbat” (2012), “Havo marshali” (2014), “Qabriston orasida sayohat” (2014), “Tungi qochqin” (2015), “Yo'lovchi” (2018), “Qor tozalagich” (2019), “Halol o'g'ri” (2020) va “Himoyachi” (2021).
Jangovarlardan tashqari, Liam Neison boshqa janrli filmlarda ham ishtirok etdi. Ushbu filmlar: “Hayot chegarasi” (2009), “Xloya” (2009), “Titanlar jangi” (2009), “Uch kun qochish” (2010), “Titanlar g'azabi” (2012), “Dengiz jangi” (2012), “Million usul boshini yo'qotish” (2014), “Uchinchi ortiqcha 2” (2015), “Jimlik” (2016), “Operatsiya “Xromit”” (2016), “Uotergate: Oq uy qulashi” (2017), “Baster Skraggs baladasi” (2018), “Bevalar” (2018) va “Qora kiyimdagi odamlar: Xalqaro” (2018). Shuningdek, aktyor “Narniya xronikalari: Kaspian shahzodasi” (2008), “Narniya xronikalari: Tongotlarni zabt etuvchi” (2010), “Haqiqiy sincap” (2014), “Safari qiroli” (2014), “Lego. Film” (2014) va “Yirtqich ovozi” (2016) filmlarining ovozini berdi.
Liam Neison faqat bir marta turmushga chiqqan. Uning turmush o'rtog'i aktrisa Natashya Richardson bo'lib, undan ikki farzandi bor. Afsuski, Richardson 2009 yilda Kvebekdagi Mon-Tremblan tog'liyada baxtsiz hodisada halok bo'ldi. Sevimli xotinining o'limi aktyor uchun jiddiy zarba bo'ldi. Endi u turmushga chiqmadi.
Va garchi Liam Neison jangovar rollarni to'xtatmoqchi ekanligini bir necha marta aytgan bo'lsa-da, u ularda faol suratga tushishni davom ettirmoqda va ushbu janrda eng talab qilinadigan aktyorlardan biri bo'lib qolmoqda.